کودک یک ساله

اگر به تازگی صاحبی نوزادی شده باشید، احتمالاً به این فکر کرده‌اید بازی‌های مناسب برای کودک یک ساله کدم‌اند؟ از طرفی به احتمال خیلی زیاد شنیده‌اید که بعضی انواع بازی‌ها قادرند در ارتقای سطوح رشدی و توانمندی‌های کودک شما مؤثر و مفید باشند.

نکات مهم در بازی با کودک یک ساله

بازی کردن با نوزادان و کودک یک ساله مسئله‌ای است که قبل از آن باید به بعضی موارد آگاهی یابید؛ در گام اول باید بدانیم که الگوی رشدی هر نوزاد منحصر به خود اوست و نوزادان با برنامه رشدی نسبتاً اختصاصی رشد خواهند کرد، در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت که همه دستاوردهای نوزادان از این بازی‌ها مطابق انتظارات ما پیش برود. اگر احساس می‌کنید که کودک در بازی خیلی توجه نمی‌کند و یا خیلی زود توجه خود را از بازی بر می‌گرداند، بهتر است این فعالیت را برای چند هفته دیگر تکرار کنید تا نوزاد شما به سطح قابل قبول و مورد انتظار برای شرکت در بازی برسد.

در این مقاله تلاش می‌کنیم برای هر مرحله رشدی یک بازی را به طور خلاصه معرفی نماییم.

بازی‌های مناسب برای کودک یک ساله

۴ تا ۱ ماهگی

بازی عروسک‌های انگشتی!

احتمالاً تا کنون متوجه شده‌اید که میدان دیداری کودکان خیلی محدود است و آن‌ها می‌توانند حدوداً تا ۱ متر روبروی خود را ببینند. در نتیجه در این بازی باید متوجه این محدودیت باشیم، بازی با عروسک‌های انگشتی توانایی دیداری، آستانه توجه و توانایی تعامل را در نوزاد شما بهبود خواهد داد.


مقاله مرتبط: چگونگی آموزش احساسات به کودکان


لوازم مورد نیاز در این بازی مجموعه‌ای از عروسک‌های انگشتی، (خودتان هم می‌توانید با مقداری پارچه مجموعه‌ای از آن‌ها را بسازید) هستند. نوزاد را به پشت بخوابانید، انگشت اشاره هر دست را مجهز به یک عروسک کنید و در مقابل چهره کودک (با فاصله حدوداً نیم متر) قرار دهید. صبر کنید تا به عروسک‌های شما توجه کند، سپس به آرامی شروع کنید به حرف زدن و به‌وسیله هر عروسک به نوزاد سلام کنید، هنگام سلام کردن کمی انگشتتان را خم کنید تا طوری به نظر برسد که عروسک در حال تعظیم کردن به کودک است. عروسک‌ها خود را معرفی می‌کنند و پس از هر جمله کمی صبر کنید انگار که کودک نیز پاسخ آن‌ها را می‌دهد! سپس این مکالمه یک طرفه را ادامه دهید.

در ابتدای این بازی نباید انتظار داشته باشید که نوزاد بتواند حرکات عروسک‌ها را با چشمان و سر خود دنبال کند، این مهارتی است که در حدود دو یا سه ماهگی به دست می‌آید، به جای آن تلاش کنید از این تعاملی که با کودک دارید لذت ببرید و مطمئن باشید که این سطح رضایتمندی به نوزاد شما نیز منتقل خواهد شد.

۱۰ تا ۵ ماهگی

بازی قاشق پرنده!

نوزادان حتی قبل از زمانی که بتوانند مواد جامد را بخورند متوجه این می‌شوند که والدین در هنگام غذا خوردن از تجهیزات خاصی استفاده می‌کنند. می‌توانید از این توجه نوزادان استفاده نموده و آن‌ها را با بعضی تجهیزات مانند قاشق آشنا کنید. اگر کودک شما هنوز به زمانی نرسیده که بتواند غذایی به غیر از شیر بخورد، می‌توانید این بازی را با مقداری شیر (شیر خودتان و یا شیر خشک) انجام دهید.

این بازی به توانایی دیداری کودک یک ساله و همین‌طور مهارت غذا خوردن با قاشق در آینده کمک بزرگی می‌کند. کودک را بر روی صندلی خود بنشانید، از غذای کودک کمی در قاشق بریزید و آن را مانند هواپیمایی که در افق پیدا می‌شود، از پشت خورد با سرعتی ملایم (به‌طوری که محتویات درون قاشق را نریزید) در مقابل میدان دیداری کودک قرار دهید و به سمت دهانش ببرید، می‌توانید این فرایند فرود قاشق در دهان کودک را با صداهای خاصی نیز هم آیند کنید تا کودک شما توجه بیشتری به این بازی داشته باشد.

۹ تا ۵ ماهگی

بازی تغییر چهره!

طبیعت به نوزادان توانایی عطا کرده که می‌توانند از همان لحظه تولد بر چهره افراد متمرکز شوند. به همین دلیل است که برای نوزادان هیچ چیز جالب‌تر چهره افراد نیست و در اغلب اسباب‌بازی‌های آنان از چهره‌های متنوع استفاده شده است.

مطالعات نشان داده‌اند که نوزادان قادرند بیشتر از بزرگ‌سالان چهره‌های افراد را بشناسند و به یاد بیاورند! بازی تغییر چهره در توانایی بازشناسی چهره در کودکان می‌تواند اثرات مفید و قابل توجهی داشته باشد. در این بازی به یک آینه دستی نیاز خواهید داشت. مقابل کودک بنشینید و زمانی که به شما توجه کرد حالات مختلف چهره (مانند شادی که با یک لبخند بزرگ در صورت شما مشخص خواهد شد و یا خشم که با در هم کشیده شدن عضلات پیشانی و ابرو و بینی مشخص می‌شوند) را به او نشان دهید، به‌وسیله یک آینه دستی که مقابل صورت کودک گرفته شده است، می‌توانید تغییر در صورت کودک و واکنش‌های او به حالات چهره‌ای شما را به خودش نشان دهید، با پیش رفتن بیشتر در بازی می‌توانید سرعت تغییر در حالات را بیشتر کنید و از حالتی به حالت دیگر تغییر دهید.

۸ ماهگی تا ۱ سالگی

بازی چوب دستی‌های پر صدا!

زمانی فرا خواهد رسید که هیچ فعالیتی برای کودک یک ساله لذت‌بخش‌تر از رساندن هر دو دست به یکدیگر نخواهد بود. کودک از یک دست به دست دیگرش نگاه می‌کند و هر کدام را به طرفی حرکت می‌دهد. گاهی بر اثر تصادف دست‌هایش به هم می‌خورند و این باعث می‌شود که او بخواهد دوباره این کار را تکرار کند، در این زمان می‌توانید این بازی را با او تمرین نمایید.

بازی چوب دستی‌های پر صدا هماهنگی چشم و دستان کودکان را ارتقا داده و موجب می‌شود کودکان راحت‌تر بتوانند دست خود را به سمت اشیایی که قصد گرفتن آن را دارند دراز کنند. در این بازی به دو تکه چوب و یا پلاستیک بلند و بی خطر نیاز داریم، باید مراقب باشید که کودک به‌وسیله این تکه چوب‌ها به خود آسیبی نرساند. هر تکه چوب را به یک دست کودک دهید و منتظر بمانید تا آن‌ها را به هم بزند، زمانی که کودک چوب‌ها را به هم بزند، صدایی ایجاد خواهد شد که او را متعجب خواهد نمود و دوباره تلاش خواهد کرد تا این صدا را ایجاد کند، در ابتدا این تلاش هر از گاهی نتیجه خواهد داد اما با کمی ممارست از طرف کودک شاهد آن خواهید بود که کودک با مهارت زیادی چوب‌ها را به هم زده و تولید صدا می‌کند، در طی این بازی باید مراقب صورت کودک باشید.

مرکز روانشناسی اکسیر شهرک غرب